Lata 1991 – 2006
Powstanie Społecznego Komitetu w 1991 roku towarzyszyło inicjatywie gliwickiej lekarki Ludwiki Gadomskiej, która pragnęła stworzyć w mieście placówkę terapeutyczną dla dzieci z wczesnym uszkodzeniem mózgu. Dlatego też historia Stowarzyszenia jest nierozerwalnie związana z historią Gliwickiego Ośrodka Adaptacyjno – Rehabilitacyjnego dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej (GOAR-u).
Stowarzyszenie kilkakrotnie zmieniało nazwę, co odzwierciedlało jego aktualne priorytety. Gdy głównym celem organizacji była pomoc w utworzeniu Ośrodka i wspieranie nowopowstałej placówki – przybrała nazwę Społecznego Komitetu Pomocy Ośrodkowi Rehabilitacji.
Praktyczną realizacją inicjatywy pomysłodawczyni utworzenia Ośrodka, zajęła się inna gliwicka lekarka – Anna Franek. W ciągu dwóch lat, po opracowaniu modelu funkcjonowania przyszłej placówki, zorganizowaniu zespołu specjalistów i dostosowaniu otrzymanego od Gminy budynku żłobka, można było przyjąć pierwsze dzieci.
Stało się to możliwe dzięki przyjęciu na siebie przez Gminę Gliwice funkcji organu założycielskiego. Uroczyste otwarcie placówki nastąpiło jesienią 1992 roku.
Wcielenie w życie założonego modelu funkcjonowania placówki zabrało kolejnych sześć lat. Jego istotą było połączenie w jednym miejscu i w jednym programie terapeutycznym, indywidualnie opracowywanym dla każdego dziecka, wielospecjalistycznych działań psychologów, logopedów, pedagogów specjalnych, fizjoterapeutów, terapeutów zajęciowych, pielęgniarek i lekarzy, z równoczesnym stworzeniem warunków do kilkugodzinnego pobytu dziennego w grupie przedszkolnej bez opieki rodziców. Placówka, przeznaczona głównie dla dzieci od urodzenia do siódmego roku życia, stała się przede wszystkim ośrodkiem wczesnej interwencji. W latach 1991 – 1992 tego typu działania miały w Polsce charakter głęboko innowacyjny. Drugą grupę podopiecznych GOAR-u utworzyli młodzi, niepełnosprawni ludzie, którzy po ukończeniu realizacji obowiązku szkolnego, nie mogli znaleźć dla siebie żadnej formy aktywności poza domem rodzinnym.
Postępujący rozwój Gliwickiego Ośrodka z czasem pozwolił Stowarzyszeniu skupić się na innych priorytetach, co znalazło odzwierciedlenie w nowej nazwie: Społeczny Komitet Pomocy Dzieciom Niepełnosprawnym. Stale poszerzając zakres działań, aktualnie Stowarzyszenie funkcjonuje pod nazwą Społecznego Komitetu Pomocy Osobom Niepełnosprawnym (SKPON-u). W roku 2004, jako pierwsze w Gliwicach, uzyskało status organizacji pożytku publicznego. Z kolejnymi etapami działań Stowarzyszenia wiążą się kolejne postaci prezesów organizacji – Tadeusza Wojarskiego, Ludwiki Gadomskiej, Anny Franek i Lidii Urbaniak.
Nie mogąc szczegółowo wyliczyć wszystkich projektów zrealizowanych w latach 1991 – 2011, warto skupić uwagę na najważniejszych z nich.
W latach dziewięćdziesiątych Społeczny Komitet firmował 6 – letni projekt współpracy ponad czterdziestu stowarzyszeń i placówek, zajmujących się w regionie rehabilitacją dzieci niepełnosprawnych. Projekt był realizowany w Gliwicach dzięki swoistemu inkubatorowi pomysłów, stworzonemu przez Centrum Inicjatyw Społecznych i był rozpoznawany
pod nazwą Biura Koordynacyjnego. Dziesiątki spotkań połączonych z wymianą doświadczeń i informacji, prezentacją własnych placówek lub specjalistycznymi szkoleniami, prowadzonymi przez zapraszanych na Śląsk wybitnych znawców ważnych w rehabilitacji tematów, odegrały bardzo ważną rolę w zintegrowaniu środowiska osób zajmujących
się rehabilitacją dzieci niepełnosprawnych na Górnym Śląsku.
Jednym z przykładów szkolenia zorganizowanego dla śląskich fizjoterapeutów może być trzeci w Polsce i pierwszy w języku polskim kurs NDT Bobath, który odbył się w GOAR-e. Warto też wspomnieć, że Biuro Koordynacyjne wspólnie z zespołem GOAR-u, stało się współorganizatorem dwóch ogólnopolskich konferencji naukowych z udziałem wybitnych przedstawicieli świata nauki z kraju i zagranicy.
Zaangażowanie w organizację różnego rodzaju szkoleń, związanych z misją organizacji, pozostało stałym rysem działalności Stowarzyszenia.
Integracja śląskiego środowiska z czasem zaowocowała ważnymi inicjatywami o zasięgu regionalnym i ogólnopolskim. Do jednej z najważniejszych należały wielomiesięczne prace rządowego zespołu eksperckiego do spraw ośrodków rehabilitacyjnych dla dzieci niepełnosprawnych, powołanego przez minister Teresą Kamińską z rządu Jerzego Buzka. Bogate w doświadczenia dobrych praktyk środowisko śląskie było reprezentowane przez dyrektorów placówek z Radzionkowa, Gliwic i Pszczyny.
Z kolei w okresie tworzenia Kas Chorych, GOAR reprezentował śląski model kompleksowej i wielospecjalistycznej rehabilitacji w pracach z Działem Standaryzacji Świadczeń Śląskiej Regionalnej Kasy Chorych. Prace zostały zakończone stworzeniem opisu działań na rzecz dzieci niepełnosprawnych, kontraktowanych przez Kasę i równocześnie zgodnych ze standardami pracy największych śląskich placówek.
Jednym z najbardziej znaczących projektów, realizowanych przez Stowarzyszenie w latach 1999 – 2009, był Projekt Domu Rodzinnego, zwanego również Hostelem. Dwa połączone mieszkania w jednej z gliwickich dzielnic, umożliwiły utworzenie miejsca przeznaczonego przede wszystkim dla dorosłych osób niepełnosprawnych, które utraciły rodziców, stając się alternatywą dla domów pomocy społecznej. Chodziło o to, aby stworzyć warunki zbliżone do domowych oraz umożliwić rozwój jak największej samodzielności mieszkańców, co stało się możliwe dzięki regularnemu wsparciu ze strony asystentów osób niepełnosprawnych. Projekt miał charakter eksperymentu, który w pełni spełnił pokładane w nim nadzieje. W Domu Rodzinnym zamieszkiwało równocześnie 5 – 6 osób. Społeczny Komitet prowadził Hostel przez 10 lat. Było to możliwe dzięki ogromnemu zaangażowaniu wspaniałego człowieka, niepełnosprawnego mieszkańca i kierownika Domu w jednym – Krzysztofa Karasa. Po jego śmierci przekazano Dom pod opiekę Miasta.
Przez kilka lat Stowarzyszenie realizowało Program Pomocy Niepełnosprawnym Studentom, współfinansując dzięki sponsoringowi zarówno wydatki związane z przebiegiem studiów, jak i potrzebami rehabilitacyjnymi.
Boże Narodzenie 2005 roku dało początek ośmiu, corocznie powtarzanym imprezom jasełkowym o nazwie „Tu jesteśmy”, organizowanym przez GOAR i firmowanym przez Społeczny Komitet. Kultywowanie przepięknej tradycji przedstawień jasełkowych, pozwalało zaprezentować potencjał zarówno małych, jak i dorosłych niepełnosprawnych artystów, będąc dla nich samych ważnym scenicznym przeżyciem. Imprezy te, łączyły aspekt charytatywny z wydarzeniem o charakterze kulturalnym, kreowanym nie tylko przez osoby niepełnosprawne, ale także przez zapraszanych zawodowych artystów. Miały wiele wymiarów – wyzwalały ludzkie zaangażowanie, służyły wzajemnemu poznaniu, integrowały, pozwalały doświadczać społecznej wrażliwości i solidarności lokalnego środowiska.
Lata 2006 – 2011
Lata dwutysięczne postawiły zarówno przed Gliwickim Ośrodkiem Adaptacyjno– Rehabilitacyjnym, jak i przed Społecznym Komitetem nowe wyzwania. Poszukując dróg dalszego rozwoju placówki, Lidia Urbaniak i Halina Dembska biorą na siebie ciężar przekształceń GOAR-u. I tak w roku 2006 rozpoczyna się przekształcanie struktur Ośrodka w zespół niepublicznych placówek edukacyjnych (przedszkole dla dzieci niepełnosprawnych i ośrodek prowadzący klasy zerowe oraz grupy rewalidacyjno– wychowawcze o nazwie Gliwicki Ośrodek Rewalidacyjno – Wychowawczy dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej), a później zdrowia (niepubliczny zakład opieki zdrowotnej o niezmienionej nazwie GOAR). Nowe struktury, przygotowane do zintegrowanych działań, przejęły i rozbudowały wszystkie funkcje, realizowane wcześniej w ramach GOAR-u – samodzielnego, publicznego zakładu opieki zdrowotnej. Od roku 2011 nowym organem założycielskim dla zespołu placówek o nazwie Gliwickie Centrum Edukacyjno– Rehabilitacyjne (GCER) staje się Społeczny Komitet Pomocy Osobom Niepełnosprawnym.
Lata 2011 – 2016
Konsekwentne rozwijanie zintegrowanego modelu terapii i edukacji dla dzieci z wczesnym uszkodzeniem mózgu w warunkach zespołu niepublicznych placówek, staje się najważniejszym zadaniem na kilka kolejnych lat. Również zmieniająca się z biegiem czasu struktura zaburzeń rozwoju dzieci, zgłaszających się do Centrum, wymaga stałego dostosowywania sposobu pracy.
Pewnym zmianom ulegają także struktury Gliwickiego Centrum Edukacyjno – Rehabilitacyjnego. W 2014 roku grupa młodych, dorosłych osób niepełnosprawnych, po 22 latach spędzonych w Ośrodku, przechodzi razem z personelem do Środowiskowego Domu Samopomocy. Rok później kończy się finansowanie z NFZ poradni rehabilitacyjnej z gabinetem fizjoterapii dla absolwentów Gliwickiego Centrum. Z drugiej strony rok 2015 przynosi znaczący wzrost liczby dzieci obejmowanych programem wczesnego wspomagania rozwoju, który po raz pierwszy na taką skalę staje się ważnym narzędziem realizacji zadań statutowych.
Powoli wyczerpuje się formuła majowych rajdów pracowniczych, które w latach 1993 – 2013 integrowały zespół, pozwalając wspólnie zwiedzać i wypoczywać w najpiękniejszych i najciekawszych zakątkach południowej Polski, Czech i Słowacji.
Tradycję imprez charytatywnych podtrzymuje sportowa impreza o nazwie Bieg Charytatywny Świętego Goara, organizowany przez Radę Rodziców oraz kadrę Centrum, po raz pierwszy w roku 2016. Zaskoczeni odkryciem, że Święty Goar istniał naprawdę, postanowiliśmy uczynić go patronem wspomnianego wydarzenia. A oto co udało się odnaleźć w zapiskach hagiograficznych.
Święty Goar z Akwitanii żył w latach 585-649. Słynny z żarliwych kazań kapłan, opuścił rodzinne miasto i zamieszkał we wzniesionej przez siebie pustelni. Poświęcający całe dnie medytacji i praktykujący osobistą ascezę pustelnik, odznaczał się wielką gościnnością i hojnością wobec ludzi będących w potrzebie. Był obdarzony darem czynienia cudów – uzdrawiał ludzi chorych i niepełnosprawnych. Po śmierci jego grób zasłynął cudami, stając się celem licznych pielgrzymek. Karol Wielki wzniósł nad grobem Świętego kościół, wokół którego powstało miasteczko Sankt Goar.
W historii działalności Społecznego Komitetu nie ma zakończenia i to jest najwspanialsze! Wszyscy mocno ufamy, że każdy kolejny rok będzie dopisywał dobre, nowe karty …
Gliwicki Ośrodek Adaptacyjno – Rehabilitacyjny dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej
Kalendarium ważniejszych wydarzeń w latach 1990 – 2011
• 1990
Inicjatywa stworzenia placówki dla niepełnosprawnych dzieci w Gliwicach, zgłoszona przez gliwicką lekarkę, specjalistkę pediatrii, wieloletniego ordynatora gliwickiego oddziału neonatologii oraz przewodniczącą Komisji Zdrowia Rady Miejskiej – Ludwikę Gadomską.
Powierzenie misji utworzenia ośrodka dla niepełnosprawnych dzieci – Annie Franek.
• 1991
Powstanie Społecznego Komitetu Pomocy Ośrodkowi Rehabilitacji, późniejszego Społecznego Komitetu Pomocy Osobom Niepełnosprawnym.
• 1992
Po dwóch latach przygotowań, w tym generalnym remoncie i przebudowie budynku żłobka przy ulicy Słowackiego, jesienią 1992 roku następuje rozpoczęcie działalności Gliwickiego Ośrodka Adaptacyjno – Rehabilitacyjnego dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej.
Funkcje organu założycielskiego pełni Gmina Gliwice. Placówka zostaje otwarta formule zakładu opieki zdrowotnej, będącego zakładem budżetowym, finansowanym przez Gminę. Pierwszym dyrektorem zostaje Anna Franek.
• 1997
Organizacja Międzynarodowej Konferencji, koncentrującej się na modelu rehabilitacji dzieci niepełnosprawnych, dla uczczenia piątej rocznicy uruchomienia placówki.
• 1998
Po 6 latach funkcjonowania następuje pełna realizacja wszystkich założeń modelu wielospecjalistycznej, kompleksowej wczesnej interwencji z ośrodkiem pobytu dziennego dla dzieci przedszkolnych oraz ambulatorium dla dzieci dochodzących. Ośrodek pobytu dziennego dla młodzieży pełni funkcję ośrodka dziennej aktywności dla osób,
które ukończyły edukację i pozostają w domach.
• 1999
Przekształcenie Ośrodka w samodzielny, publiczny zakład opieki zdrowotnej i przygotowanie go do zawierania kontraktów z Kasami Chorych.
• 2000
Objęcie funkcji dyrektora przez Monikę Bukowińską.
• 2002
Organizacja Międzynarodowej Konferencji Naukowej pt. Wielodyscyplinarna, wczesna interwencja w zapobieganiu rozwojowi niepełnosprawni u dzieci – dla uczczenia dziesiątej rocznicy uruchomienia placówki.
• 2004
Społeczny Komitet Pomocy Osobom Niepełnosprawnym, jako pierwsza organizacja w Gliwicach, uzyskuje status organizacji pożytku publicznego.
• 2006
Objęcie funkcji dyrektora przez Lidię Urbaniak.
Rozpoczęcie procesu przekształcania Ośrodka w zespół niepublicznych placówek edukacyjnych i zdrowia.
• 2007
Organizacja Ogólnopolskiego Sympozjum pt. Transformacja ustrojowa szansą czy zagrożeniem dla osób niepełnosprawnych – dla uczczenia piętnastej rocznicy uruchomienia placówki.
• 2008
Uruchomienie pierwszej niepublicznej placówki oświatowej – Gliwickiego Ośrodka Rewalidacyjno – Wychowawczego dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej. Ośrodek prowadzi klasy zerowe i zespoły rewalidacyjno – wychowawcze dla wcześniejszych podopiecznych Gliwickiego Ośrodka Adaptacyjno – Rehabilitacyjnego dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej. Funkcje organu założycielskiego pełni Społeczny Komitet Pomocy Osobom Niepełnosprawnym.
• 2010
Uruchomienie drugiej niepublicznej placówki oświatowej – Niepublicznego Przedszkola dla Dzieci Niepełnosprawnych. Tu również funkcje organu założycielskiego pełni Społeczny Komitet Pomocy Osobom Niepełnosprawnym.
Dyrektorem merytorycznym obu placówek oświatowych (zastępcą dyrektora ds. pedagogicznych) zostaje współtwórczyni przekształceń Gliwickiego Ośrodka – Halina Dembska.
• 2011
Przekształcenie Gliwickiego Ośrodka Adaptacyjno – Rehabilitacyjnego dla Dzieci
i Młodzieży Niepełnosprawnej w niepubliczny zakład opieki zdrowotnej, jest ostatnim elementem zaplanowanego procesu stworzenia zespołu niepublicznych placówek pod nazwą Gliwickiego Centrum Edukacyjno – Rehabilitacyjnego.
Zastępcą dyrektora ds. lecznictwa od 2000 roku pozostaje Anna Franek. Organem założycielskim dla zakładu opieki zdrowotnej jest również Społeczny Komitet Pomocy Osobom Niepełnosprawnym.
Gliwickie Centrum Edukacyjno – Rehabilitacyjne
Kalendarium ważniejszych wydarzeń w latach 2011 – 2016
• 2011
Zakończenie tworzenia zespołu niepublicznych placówek pod nazwą Gliwickiego Centrum Edukacyjno – Rehabilitacyjnego daje początek procesowi konsekwentnego rozwijania zintegrowanego modelu terapii i edukacji dla dzieci z wczesnym uszkodzeniem mózgu w nowych warunkach.
• 2014
Grupa „Klubowiczów” (grupa młodych, dorosłych niepełnosprawnych osób), po 22 wspólnych latach w Ośrodku, razem z personelem przechodzi do Środowiskowego Domu Samopomocy.
• 2015
Program wczesnego wspomagania rozwoju dziecka staje się ważnym narzędziem realizacji zadań statutowych.
Koniec finansowania z NFZ poradni rehabilitacyjnej z gabinetem fizjoterapii dla absolwentów Ośrodka Dziennej Rehabilitacji dla Dzieci.
• 2016
Organizacja I Biegu Charytatywnego Świętego Goara.